Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá hợp đồng quyền chọn là gì, phân loại, cách hoạt động và sinh lời cũng như những điều cần lưu ý khi tham gia vào loại hình đầu tư này dành cho nhà đầu tư mới.
I. Hợp Đồng Quyền Chọn Là Gì?
Hợp đồng quyền chọn (hay còn gọi là "option contract") là một loại hợp đồng tài chính cho phép người sở hữu có quyền, nhưng không bắt buộc, mua hoặc bán một tài sản cơ sở (như cổ phiếu) với một mức giá xác định (gọi là giá thực hiện) trong một khoảng thời gian nhất định.
Có hai loại hợp đồng quyền chọn chính:
Quyền chọn mua (Call Option):
Đây là loại hợp đồng cho phép người nắm giữ quyền được mua tài sản cơ sở tại một mức giá xác định (giá thực hiện) trong một khoảng thời gian nhất định.
Nhà đầu tư thường sử dụng quyền chọn mua khi họ dự đoán giá tài sản sẽ tăng.
Trong giao dịch quyền chọn mua, một vị thế được mở khi một hợp đồng hoặc nhiều hợp đồng được mua từ người bán.
Người bán được trả phí bảo hiểm để đảm nhận nghĩa vụ bán cổ phiếu theo giá thực hiện.
Vị thế được gọi là lệnh mua có bảo đảm nếu người bán nắm giữ cổ phiếu để bán.
Quyền chọn bán (Put Option):
Ngược lại, quyền chọn bán cho phép người nắm giữ quyền được bán tài sản cơ sở với giá thực hiện đã định.
Đây là lựa chọn phổ biến khi nhà đầu tư dự đoán giá tài sản sẽ giảm, giúp họ bảo vệ danh mục đầu tư hoặc thu lợi từ sự giảm giá của tài sản.
Người mua quyền chọn bán thường đầu cơ vào sự sụt giảm giá của tài sản cơ sở và sở hữu quyền bán cổ phiếu ở mức giá thực hiện.
Nếu giá cổ phiếu giảm xuống dưới mức giá thực hiện trước hoặc khi hết hạn, người mua có thể bán cổ phiếu cho người bán quyền chọn ở mức giá thực hiện hoặc bán hợp đồng nếu cổ phiếu không được nắm giữ trong danh mục đầu tư.
II. Cách Hoạt Động Của Hợp Đồng Quyền Chọn
Để dễ hình dung, hãy xem xét một ví dụ cụ thể:
Giả sử bạn đang quan tâm đến cổ phiếu của công ty ABC, hiện có giá 100.000 VNĐ. Bạn nghĩ rằng giá cổ phiếu này sẽ tăng trong tương lai, nhưng bạn không muốn bỏ ra toàn bộ số tiền để mua cổ phiếu ngay bây giờ. Thay vào đó, bạn quyết định mua một hợp đồng quyền chọn mua với giá thực hiện là 110.000 VNĐ, có thời hạn 1 tháng và phí quyền chọn là 5.000 VNĐ.
Kịch bản 1: Giá cổ phiếu tăng
Nếu sau một tuần, giá cổ phiếu ABC tăng lên 120.000 VNĐ, bạn có thể thực hiện quyền chọn của mình:
Mua cổ phiếu với giá 110.000 VNĐ.
Bán ngay lập tức với giá thị trường 120.000 VNĐ.
Lợi nhuận = (120.000 - 110.000) - 5.000 = 5.000 VNĐ/cổ phiếu.
Kịch bản 2: Giá cổ phiếu giảm
Nếu sau một tháng, giá cổ phiếu ABC giảm xuống còn 90.000 VNĐ, bạn có thể không thực hiện quyền chọn của mình vì không có lợi ích khi mua ở mức giá cao hơn thị trường. Trong trường hợp này, bạn chỉ mất phí quyền chọn là 5.000 VNĐ.
Khi khối lượng giao dịch hoặc biến động thị trường tương đối thấp và thị trường có xu hướng tăng, các nhà giao dịch thường mua một hoặc nhiều quyền chọn mua vì quyền chọn mua có xu hướng tăng giá trị khi giá tài sản cơ sở tăng.
Trong khi đó, các nhà giao dịch có xu hướng mua quyền chọn bán khi khối lượng giao dịch hoặc biến động thị trường tương đối thấp và thị trường có xu hướng giảm vì quyền chọn bán tăng giá trị khi thị trường giảm.
Trong thời kỳ thị trường suy thoái, các nhà giao dịch quyền chọn thường bán quyền chọn mua, trong khi họ bán quyền chọn bán khi thị trường tăng.
III. Ưu và nhược điểm của hợp đồng quyền chọn
Dưới đây là bảng thể hiện ưu, nhược điểm của quyền chọn mua và quyền chọn bán:
Bảng trên giúp bạn dễ dàng so sánh và hiểu rõ hơn về những ưu điểm và nhược điểm của quyền chọn mua và quyền chọn bán, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp với chiến lược của mình.
V. Kết luận
Việc hiểu rõ các loại hợp đồng quyền chọn và cách thức hoạt động của chúng sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường chứng khoán phái sinh. Hãy luôn nghiên cứu kỹ lưỡng và cân nhắc rủi ro trước khi tham gia vào giao dịch hợp đồng quyền chọn để tối ưu hóa lợi nhuận và bảo vệ vốn đầu tư của bạn!
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo một số công cụ phái sinh tài chính khác như hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn và hoán đổi tại blog.fireant.vn.
Mỗi công cụ phái sinh này có các đặc điểm, mục đích sử dụng và hồ sơ rủi ro cụ thể. Sử dụng hợp lý các công cụ này sẽ giúp bạn phòng ngừa rủi ro, đầu cơ vào các biến động trong tương lai của tài sản cơ sở và cải thiện sự đa dạng hóa danh mục đầu tư.
>> Nếu bạn còn thắc mắc, hãy liên hệ ngay với FireAnt TẠI ĐÂY để được nhận hỗ trợ nhé.
FireAnt là Thành viên Kinh doanh chính thức của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam. Với đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, hàng hóa, FireAnt luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ các Nhà đầu tư.
Comments